Υπογράφει: Θανάσης Γιώγλου 09/06/2013
"Νυχτερινή Κυβέρνηση" (Νοέμβρης 1988)
Πηγή: ogdoo.gr
«Καλησπέρα σας. Βραδυπορώντας, σαν κάθε αξιοπρεπής νέος που βιάζεται να ακροβατήσει στις εμπειρίες του, φωτογραφίζομαι. Ο δρόμοςμου ήταν μια διαρκής φυγή κι εσύ που το διαβάζεις με καταλαβαίνεις. Στη διαδρομή μου πέσαν και χάθηκαν διάφορα πινέλα, πενάκια, χημείες, χρόνια. Τελικά όμως όπως φαίνεται, την κιθάρα μου την είχα καλά στερεωμένη στον ώμο και έτσι όταν έγινε η πρώτη σύγκρουση με την απογοήτευση, δεν μου ’πεσε. Η συνενοχή της απόκλισης ήρθε κι έγινε κανόνας, μοναδικός, για συνοδοιπόρους. Τα ονόματα τα κρύβω πολύτιμα μέσα στις χορδές μου. Μόνο για τη Βάνα θα παίζω φάλτσα ένα τραγούδι γιατί μας το ’σκασε. Και νά σου η Λίνα, γοητευτική σαν μυστικό, μυστική σαν γοητεία, ανησυχητική σαν εικόνα που αρχίζει και περπατάει. Αν ήμουν πιο ένοχος, θα την έλεγα καθρέφτη μου. Όλα αυτά μπήκαν σε μια εξηντάρα κασέτα που μόνο ο Γιώργος θα μπορούσε να οδηγήσει. Τη μηχανή της αμηχανίας μου. Ξετυλίγοντάς τη τραγούδι, τραγούδι, έδειξε στο νέο ακροβάτη που ένοιωθε το δίχτυ φθαρμένο, ότι το σχοινί δεν είναι για περιπλάνηση. Χαμογέλασε και έδωσε μορφή και εξήγηση στο όνειρο. Μα ο οδοιπόρος θέλει να ’χει κι ένα φυλαχτό για τη στιγμή που νοιώθει αδύναμος. Εγώ είχα τον Απόστολο. Τελικά όλα αυτά δεν μπορούν παρά να μας συμβούν νύχτα. Κι εμείς για να τα προφυλάξουμε απ’ τη συνήθεια και το τέλος, κάναμε μια κυβέρνηση. Μια νυχτερινή κυβέρνηση.
Θα τα ξαναπούμε» | Κώστας Καλδάρας
Ευχαριστώ τον κ. Μάνο Χατζιδάκι για όλες τις φράσεις του που με αφορούσαν και για όλες τις νότες του που με νικούσαν. Όταν η τέχνη εισβάλει στην τεχνική βρίσκετε τον υπαίτιο κύριο Γιάννη Σμυρναίο. Τον ευχαριστώ όχι μόνο για τ’ αποτέλεσμα μα και τη διαδικασία. Πίσω από κάθε πανί όμως, πάντα, υπάρχει κι ένα Σαράι. Το δικό μας ήταν καλό. Ευχαριστώ τον κύριο Μάτσα, όπως κι εσάς Όλγα, Λία, Βένια και φυσικά την Κική, τ’ άγρυπνο μάτι μας. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον ζωγράφο κ. Γιώργο Ζυμαράκη που έδωσε μορφή στη Νυχτερινή Κυβέρνηση με τον πίνακά του. Και τον Γιάννη Αντωνίου (YAN ANTON) που κάλυψε με τα ρούχα του και τ’ «ανθρωπάκια του» εμένα, τη Μαρία και τον Κώστα. (1)
Λόγια του Κώστα Καλδάρα στο εσώφυλλο της «Νυχτερινής Κυβέρνησης», του πρώτου δίσκου του, που κυκλοφορεί από τη Minos το Νοέμβρη του 1988. Τραγουδά ο Γιώργος Νταλάρας ενώ συμμετέχουν η Δήμητρα Γαλάνη, η Μαρία Φωτίου και ο Κώστας Χατζημιχάλης. Τους στίχους, εκτός από τον ίδιο τον συνθέτη, έγραψαν η Λίνα Νικολακοπούλου, η Μανίνα Ζουμπουλάκη και ο Βασίλης Αναστασίου. Τα 12 τραγούδια της «Νυχτερινής Κυβέρνησης» είναι:
1) Ο έρωτας που τόσο αργεί (Μ. Ζουμπουλάκη - Κ. Καλδάρα) Γιώργος Νταλάρας
2) Η εκτέλεση (Κ. Καλδάρα) Γιώργος Νταλάρας
3) Όλα μου φταίνε (Λ. Νικολακοπούλου) Δήμητρα Γαλάνη
4) Η ωραία Ελένη (Κ. Καλδάρα - Β. Αναστασίου) Μαρία Φωτίου
5) Η Γαβριέλλα (Κ. Καλδάρα) Κώστας Χατζημιχάλης, β’ φωνή: Γιώργος Νταλάρας
6) Ασία (Μ. Ζουμπουλάκη) Γιώργος Νταλάρας
7) Καημέ του κόσμου (Λ. Νικολακοπούλου) Γιώργος Νταλάρας
8) Κόκκινα χαλιά (Λ. Νικολακοπούλου) Μαρία Φωτίου
9) Στα μπαρ (Κ. Καλδάρα) Μαρία Φωτίου
10) Το παιδί της αντηλιάς (Κ. Καλδάρα) Κώστας Χατζημιχάλης
11) Ο κόσμος πήγε πάσο (Λ. Νικολακοπούλου) Γιώργος Νταλάρας
12) Τα βοτάνια (Μ. Ζουμπουλάκη - Κ. Καλδάρα) Γιώργος Νταλάρας
Η παραγωγή ήταν της Κικής Καραβασίλη. Η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο Polysound με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο. Η ζωγραφιά του εξωφύλλου είναι του Γιώργου Ζυμαράκη και η σχεδίαση του Χάρη Σπυρόπουλου. Η ενορχήστρωση και η διεύθυνση της ορχήστρας ήταν του στενού συνεργάτη του Μάνου Χατζιδάκι, Νίκου Κυπουργού. Έπαιξε μια πλειάδα σημαντικών μουσικών όπως ήταν οι: Σωκράτης Άνθης: τρομπέτα, Παντελής Δεσποτίδης: βιολί, Γιάννης Ζευγώλης: βιολί, Χρήστος Ζέρβας: κιθάρα, Στέλλα Κυπραίου: κιθάρα, Μπάμπης Λασκαράκης: κιθάρα, Σπύρος Λιβιεράτος: κρουστά, ντραμς, Μάκης Μαυρόπουλος: μπουζούκι, τζουρά, σάζι, Πλούταρχος Ρεμπούτσικας: τσέλλο, ακορντεόν, Πέτρος Ταμπούρης: κανονάκι, Φίλιππος Τσεμπερούλης: φλάουτο, κλαρίνο, σαξόφωνο, Νίκος Τσεσμελής: μπάσο, Χρήστος Τσιαμούλης: ούτι, μπαγλαμά, Τάκης Χαρίτος: πιάνο, Κώστας Χρήστου: σιτάρ. Ο Γιώργος Νταλάρας έπαιξε κιθάρα, μπαγλαμά και τζουρά.
Στο εσώφυλλο ο Γιώργος Νταλάρας σημειώνει: «Ξανασυνάντησα τον Κώστα μετά από χρόνια όταν ακούσαμε παρέα τα τραγούδια του. Θα μπορούσα να περιγράψω, πολυλογώντας χωρίς υπερβολή, τα συναισθήματα που με γέμισαν και τις τρυφερές εικόνες που μου ‘φερε στο νου ο ίδιος, μικρό παιδί να τριγυρνάει ανάμεσά μας στις πρόβες της Μικράς Ασίας. Η ουσία όμως είναι πιο σημαντική. Ο Κώστας Καλδάρας έχει και χάρισμα και ταλέντο! Προσπαθώντας κι εγώ για τα τραγούδια του έκανα το λιγότερο που θα μπορούσα. Αν δεν έφταναν έγκαιρα σε σας, περιφερόμενα σε «ανευαίσθητα» γραφεία εταιρειών, θα θεωρούσα τον εαυτό μου συνυπεύθυνο της απώλειας. Σ’ευχαριστώ Κώστα και σε παρακαλώ να μου επιτρέψεις έτσι καταχρηστικά και απροσδόκητα μέσα απ’το δικό σου δίσκο, να ευχαριστήσω τον ΑΠΟΣΤΟΛΟ που στέκει πάντα δίπλα μας σωπαίνοντας. Του το χρωστάω από τότε που ήμουνα πολύ μικρός και δεν έγραφα σημειώματα στους δίσκους».
Γ.Ν
Σε συνέντευξή του στη Λίτσα Γκούνη για τον «Ταχυδρόμο», λίγο μετά την έκδοση του δίσκου, ο Κώστας Καλδάρας είχε πει χαρακτηριστικά: «Ονόμασα έτσι αυτή τη δουλειά γιατί πρώτα απ’όλα μια «νυχτερινή κυβέρνηση» δεν έχει πολιτικούς. Έχει καλλιτέχνες. Δεν δίνει υποσχέσεις, ούτε έχει νόμους. Έχει τραγούδια και μουσική. Οι κυβερνήσεις της ημέρας μοιάζουν με τις βιντεοκασέτες. Όσο πιο πολύ τις κρατάς, τόσο πιο πολύ τις πληρώνεις. Κι ακόμα, γιατί αγαπώ τη νύχτα. Στη διάρκεια της νύχτας «συμβαίνουν» πράγματα, ενώ ταυτόχρονα πιστεύω ότι το σκοτάδι φωτίζει τις πιο μύχιες πλευρές της ζωής μας…».
Ενώ σε κάποιο άλλο σημείο της ίδιας συνέντευξης, αφού έχει περιγράψει την ιστορία της δημιουργίας του δίσκου και την επιλογή των ερμηνευτών, ο Καλδάρας αναφέρεται, με πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία, στην ενορχήστρωση του Νίκου Κυπουργού: «Ο κύκλος έκλεισε, αλλά ήταν κάπως διάσπαρτος και τραχύς. Αυτή την τραχύτητα μπήκε και ομαλοποίησε ο Νίκος Κυπουργός. Γιατί ο Νίκος, κατά τη γνώμη μου, διδάσκει τρόπους ενορχήστρωσης, τρόπους έκφρασης και πάνω απ’ όλα διδάσκει τη σιωπή μέσα από τη μουσική. Το κάθε όργανο που έχει χρησιμοποιήσει ο Κυπουργός έχει το χρόνο του, τη σημασία του, την ταυτότητά του, έχει το πρόσωπό του». (2)
Η «Εκτέλεση» είχε ακουστεί ένα χρόνο πριν στις παραστάσεις του Γιώργου Νταλάρα στο «Σείριο» του Μάνου Χατζιδάκι, που αποτυπώθηκαν στο δίσκο «Το Ελληνικό Πρόσωπο του Γιώργου Νταλάρα». Όπως φαίνεται και από το σημείωμα του Νταλάρα στο δίσκο, κάπως έτσι, ο ερμηνευτής ξεπληρώνει, κατά κάποιο τρόπο, την υποχρέωση που είχε προς τον Απόστολο Καλδάρα, όταν ο μεγάλος λαϊκός συνθέτης τον στήριξε στα πρώτα του βήματα. Όσον αφορά τα τραγούδια, θα έλεγα πως σε αυτά τα πρώτα του βήματα ο Κώστας Καλδάρας, κινείται περισσότερο στο «κλίμα» Χατζιδάκι, παρά στα λαϊκά «μονοπάτια» του πατέρα του. Αν και ο Απόστολος Καλδάρας είχε γράψει πάνω σε όλα, σχεδόν, τα μουσικά ρεύματα, νομίζω πως σε αυτή τη δουλειά ο Κώστας είναι περισσότερο επηρεασμένος από το Χατζιδάκι, καταθέτοντας βέβαια πολλά δικά του στοιχεία. Ίσως σε αυτό συντελεί και η ενορχήστρωση του Νίκου Κυπουργού, ο οποίος είχε «θητεύσει» επί σειρά ετών στο πλευρό του Χατζιδάκι… Αρκετά από τα τραγούδια του δίσκου ακούστηκαν τότε, κάποια ακούγονται ακόμα, στα ραδιόφωνα. Το «Καημέ του κόσμου», στην πορεία αποδείχθηκε ίσως το πιο διαχρονικό. Το 1992 δισκογραφήθηκε και από την Ελένη Τσαλιγοπούλου σε ζωντανή ηχογράφηση από τη συναυλία «Μέρες Μουσικής-Σύγχρονο τραγούδι» στο Παλλάς. Επίσης, «Η ωραία Ελένη», το «Ο έρωτας που τόσο αργεί» αλλά και η «Γαβριέλλα» που περιγράφει τη ζωή της πιο γνωστής, ίσως, πόρνης της Αθήνας, ακούστηκαν ιδιαίτερα.
Σε συνέντευξη που μου παραχώρησε ο Κώστας Καλδάρας πριν από 3 χρόνια περίπου, αναφέρθηκε στην ιστορία και τα παραλειπόμενα της δημιουργίας αυτού του δίσκου…
O Απόστολος (Kαλδάρας) ήθελε να σπουδάσεις μουσική;
Μόνος μου έμαθα κιθάρα… Τη «Νυχτερινή κυβέρνηση» ο Απόστολος την άκουσε όπως την έχεις εσύ. Έτοιμη, σε βινύλιο. Απλά ήταν το δοκιμαστικό.
Αυτή ακριβώς θα ήταν η επόμενη ερώτησή μου… Για την ιστορία αυτού του πρώτου σου δίσκου που κυκλοφορεί το 1988.
Είχε ενθουσιαστεί τότε o Aπόστολος, είχε κλάψει, είχε συγκινηθεί πολύ, φώναζε «θα σκίσουμε, 80.000 δίσκους…» «Κάτσε ρε πατέρα» του λέω… Γιατί μέχρι τότε έλεγε «κάνε εσύ ότι θέλεις, εγώ δεν ανακατεύομαι, δεν βοηθάω. Παρ’το δρόμο σου και μετά τα λέμε…» Κι όντως αυτό ήταν πάρα πολύ σωστό. Μια φορά μόνο είχε περάσει έξω απ’ το στούντιο. Όλοι οι άλλοι ερχόταν μέσα… Ερχόταν ο Ζαμπέτας και μού 'λεγε «Κώτσο μου καλή αρχή…» κλπ.
Πού γράφτηκε ο δίσκος;
Αυτός ο δίσκος πέρασε από διάφορα κύματα. Είχα κάποια τραγούδια που τα είχε πει σε demo ένας φίλος τραγουδιστής, που πέθανε μετά, ο Νικόλας Μητσοβολέας κι αυτό είχε δημοσιευθεί κάπου. Τα είχα πάει στη Lyra αλλά μου τον είχε απορρίψει το δίσκο, ο γέρος ο Μαραβέλιας… Μου είπε «εντάξει όλα αυτά, αλλά θέλω κι ένα τραγούδι να είναι λίγο πιασάρικο, ένα σουξέ…» Του λέω «ωραία, έχω έντεκα, το δωδέκατο θα σας το γράψω, γιατί εμένα μ’ ενδιαφέρουν τα έντεκα, όχι το σουξέ που λες εσύ…» «Όχι κάνε μου αυτό…» μου λέει… Και του είπα «ας το λοιπόν, ευχαριστώ για την εμπειρία, γεια χαρά». Ένα μεσημεράκι λοιπόν που καθόμουν σ’ ένα ουζερί, συναντάω τον Νταλάρα. «Γεια σου Γιώργο», «Γεια σου Κώστα, τι κάνεις;» κλπ… Και μου λέει «Ρε συ κάπου διάβασα ότι γράφεις τραγούδια. Θες να τα ακούσω;» «Βέβαια γιατί όχι;» του είπα. Και την επόμενη μέρα με πήρε τηλέφωνο. «Τ’ άκουσαν κι οι άλλοι, ενθουσιαστήκαμε, πάμε για δισκογραφία» μου λέει. Εν τω μεταξύ εγώ είχα καλές σχέσεις με τον Χατζιδάκι αλλά κι ο Νταλάρας, γιατί κάνανε το «Σείριο» τότε. Και μου λέει «θες να πάμε στον Μάνο;» Του λέω «τι μου λες τώρα, θα πάμε στο θεό; Πάμε…» Αφού μας έστησε ο θεός κάνα δυο φορές, κοιμόταν και δεν άνοιγε την πόρτα… (γέλια), όταν ανεβήκαμε στον Χατζιδάκι, άρχισε να μου μιλάει με τέτοιο τρόπο που μ’ έκανε να κοκκινίζω… «Αγόρι μου εσύ γράφεις αριστουργήματα. Εμείς παίρνουμε από σένα. Θα το κάνω στην εταιρεία μου κι ο Νταλάρας θα τα τραγουδήσει, για να πει καλά τραγούδια…» Τελικά όμως οικονομικά δεν άντεχε ο «Σείριος» την παραγωγή κι έτσι έπρεπε να πάμε στον Μάτσα, ο οποίος δεν άφηνε τον Νταλάρα να πει περισσότερα τραγούδια… Κάπως έτσι έγιναν τα πράγματα…
Μπήκε δηλαδή στη μέση η εταιρεία και δεν είπε όλο το δίσκο ο Νταλάρας;
Έτσι είναι… Αυτά τα ήξερα από τον Απόστολο. Απλώς τα πρωτοαντιμετώπιζα σαν Κώστας. Έτσι μπήκε η Γαλάνη, που εκείνο τον καιρό τραγουδούσε στο «Σείριο» σε μια φοβερή σειρά παραστάσεων που έκανε ο Χατζιδάκις το 1987, ο Κώστας Χατζημιχάλης που ήταν προτεινόμενος απ’ τον Μάνο και το Μαράκι, η Μαρία η Φωτίου, που την είχα ακούσει με τους «Νέους Επιβάτες» και τον Μήτσο (Ζερβουδάκης) και είπα «θέλω αυτή την κοπέλα, γιατί μ’ αρέσει». Έτσι ξεκίνησε κι έγινε ο πρώτος δίσκος. Κάθε τι έχει μια ιστορία. Τώρα λοιπόν όλοι γράφουμε τραγούδια. Αλλά δεν θέλουν συνθέτες, θέλουν τραγουδιστές για να μπορούν να τους πλασάρουν… (3)
Πηγές
1) Σημείωμα του Κώστα Καλδάρα στο εσώφυλλο του δίσκου
2) Συνέντευξη του Κώστα Καλδάρα στη Λίτσα Γκούνη για το περιοδικό «Ταχυδρόμος»
3) Συνέντευξη του Κώστα Καλδάρα στο Θανάση Γιώγλου για το Music Heaven.
Ηχητικό
1) Ο έρωτας που τόσο αργεί (Κ. Καλδάρα - Μ. Ζουμπουλάκη) Γιώργος Νταλάρας
2) Η ωραία Ελένη (Κ. Καλδάρα - Β. Αναστασίου) Μαρία Φωτίου
Video
1) Καημέ του κόσμου (Κ. Καλδάρα - Λ. Νικολακοπούλου) Γιώργος Νταλάρας
2) Η Γαβριέλλα (Κ. Καλδάρα) Κώστας Χατζημιχάλης, β’ φωνή: Γιώργος Νταλάρας
Από την εκπομπή της ΕΡΤ «Νότες και λόγια» με τη Μαλβίνα Κάραλη το 1989. Αρχείο Ελίνας Κωστελέτου.
Υ.Γ.: Eυχαριστώ ιδιαιτέρως τη φίλη Ελίνα Κωστελέτου για την παραχώρηση του video και της συνέντευξης του Κώστα Καλδάρα στον «Ταχυδρόμο».
